حاج حمیدعکسی زاده رئیس کانون مداحان و شاعران شهرستان امیدیه

 

حاج حمیدعکسی زاده رئیس کانون مداحان و شاعران شهرستان امیدیه :

 

 

 

 

 

محتوای مداحی‌ها باید غنای پیام عاشورا را برسانند

 

 

رئیس کانون مداحان و شعرای امیدیه گفت: محتوای مداحی‌های ما باید غنای پیام عاشورا و فرهنگ اصالت‌آمیز عاشورایی را به خوبی نشان داده و تبیین کند.

حاج حمیدعکسی زاده ‌در کارگاه آموزشی معرفت‌شناسی مداحان و نوحه‌خوانان در امیدیه اظهار داشت: مداحان و شعرای ما در ادوار مختلف سعی کردند در سروده‌ها و بیان خود به گونه‌ای اطلاع‌رسانی و آگاهی‌دهی کنند تا زمینه برای انتقال شایسته و درست مفاهیم و پیام حادثه کربلا نمایان شده و خواننده جذب این مفاهیم و درک آن شود.
وی در ادامه سخنان خود به تاریخچه چند ین ساله امیدیه در هنر تعزیه و همچنین عزاداری برای امام حسین (ع) با شیوه سنتی نوحه‌خوانی اشاره کرد و افزود: نوحه‌خوانان ما از سالیان دراز همیشه به اصول و قاعده مطرح شده در نهضت سیدالشهدا که همان پیام اصیل این نهضت همیشه ماندگار است، توجه ویژه‌ای داشتند و سعی کردند کلام خود را به دور از هرگونه کذب و بدعت و سخنان ناروا به عالی‌ترین شکل منتقل کنند به طوری که با تسلط بر اشعار و کلام مطرح شده تأثیرگذاری خود را بر مخاطب عینی و ملموس کردند.
‌رئیس کانون مداحان شهرستان امیدیه با اشاره به ضرورت بیان مسایل حقیقی در حادثه کربلا و بیان مطالب واقعی از این حادثه سوزناک خاطر نشان کرد: اگر امیدیه مهد پرورش اندیشه‌های پاک و زلال در این زمینه بوده به خاطر قدمت تاریخی در این عرصه است که توانسته است به عالی‌ترین صورت و سیره این اندیشه‌ها را همراه با معرفت خاص بیان کند.
حاج حمید عکسی زاده یکی از الگوهای اصیل نوحه‌خوانی و عزاداری در امیدیه را توجه به اصل معرفت‌شناسی و بصیرت‌افزایی دانست و اضافه کرد: این کانون از زمان شکل‌گیری وفعالیت خود سعی کرده است مداحان و شعرا را با شیوه‌ها و انگاره‌های جدید آشنا کرده تا در کنار حفظ مبانی سنتی بتوانند متناسب با نیاز روز به مخاطبان مطالبی جدید و نو عرضه کنند.
این مسئول در پایان سخنان خود یکی از حساس‌ترین و ظریف‌ترین نقطه در مداحی و نوحه‌خوانی را دوری گزیدن از اغراق و برخی مطالب غیرقانونی اعلام کرد و گفت: روی آوردن به چنین مسایلی همیشه آسیب و تهدید جدی برای پیام عاشورا است و همه ما وظیفه داریم از این امر حمایت کنیم.

مداحی و نقش آن در مکتب حسینی

مداحان اهل بيت،كه با ذكر مصيبت و ذكر فضايل خاندان وحى، مجالس حسينى راگرم و اشك عاشقانه شيعيان آل الله را جارى مى‏سازند،از عوامل مهم بقاء فرهنگ‏عاشورايند.

مداح،در اصطلاح شيعى،به كسانى گفته مى‏شود كه در ايام ولادتها وشهادتهاى ائمه‏«ع‏»در مجالس جشن و عزا به خواندن اشعارى در فضايل و مناقب محمد وآل محمد،يا در مظلوميت آنان مى‏پردازند.ولى اغلب،به مرثيه خوانان حسينى گفته‏مى‏شود كه با خواندن شعر مرثيه و ذكر مصيبت،اهل مجلس را مى‏گريانند.

«مداح: روضه‏خوانى كه ايستاده در پيش منبر به شعر،مدايح اهل بيت و مصائب آنان را خواند،آنكه‏ايستاده در كنار منبر در مجالس روضه خوانى،يا روان در كوى و بازار،اشعار مدايح‏اهل بيت را به آواز بخواند.» ⁽¹⁾

مداحى اهل بيت و نوحه خوانى در سوگ آنان،از جمله كارهايى است كه حادثه‏عاشورا را زنده نگهداشته است.ائمه نيز از مداحان و ذاكران، تقدير و تشويق مى‏كردند،صله مى‏دادند،دعا مى‏كردند و براى اين كار،فضيلت و ثواب بسيار مى‏شمردند. امام‏صادق‏«ع‏»فرموده است:«الحمد لله الذى جعل فى الناس من يفد الينا و يمدحنا و يرثى‏لنا»، ⁽²⁾

خدا را سپاس كه در ميان مردم،كسانى را قرار داده كه به سوى ما مى‏آيند و ما رامدح و مرثيه مى‏گويند.و حضرت رضا«ع‏»در تشويق دعبل به مرثيه خوانى در ايام عزاى‏حسينى فرمود:«يا دعبل!احب ان تنشدنى شعرا فان هذه الايام حزن كانت علينااهل البيت‏» ⁽³⁾ اى دعبل،دوست دارم برايم شعر بسرايى و بخوانى،چون اين روزها،روزهاى اندوه ما اهل بيت است.همين گونه مجالس و برنامه‏ها،آن شهادت عظيم و حادثه‏شگفت را با مرور اينهمه سال،همچنان زنده نگهداشته و به بركت آن نيز،دين واحساسات دينى و انس و آشنايى مردم با خط اهل بيت زنده مانده است.

به تعبير امام‏خمينى‏«قدس سره‏»:«روضه سيد الشهدا،براى حفظ مكتب سيد الشهدا است...اين گريه‏ها و اين روضه‏ها حفظ كرده مكتب را.» ⁽⁴⁾ مداحى،نوعى الگو دادن به مخاطبان و شخصيت‏پردازى اجتماعى و الگويى براى جامعه ارزشى است،سنگرى براى پراكندن و نشرفضيلتها در قالبى مؤثر و فراگير نسبت‏به همه است و مداحان به خاطر اهميت كارشان درجامعه و در شكل دهى افكار و عواطف،نقش مهمى دارند و فلسفه اساسى مداحى،ترويج‏خوبيها و تبيين روحيه‏هاى والاى شهيدان كربلا و دميدن روح تعهد و حماسه درشيعه است و يك عشق و ايمان است،نه يك حرفه و شغل.به تعبير آية ا...خامنه‏اى:

«جامعه مداح و ذاكر و ستايشگران اهل بيت،طبقه‏اى هستند كه در سايه اين روش،بيشترين تاثير را در تعميق فرهنگ و معارف اسلامى در ذهن مردم دارند...قضيه،فقطقضيه شعر خوانى نيست.مساله،مساله پراكندن مدايح و فضايل و حقايق در قالبى است كه‏براى همه شنوندگان،قابل فهم و درك باشد و در دل آنها تاثير بگذارد.» ⁽⁵⁾

مداحان،به لحاظ آنكه كارشان بر عنصر«صدا»،«شعر»،«اجرا»و«مخاطب‏» متكى‏است ، بايد هر چه بيشتر نسبت‏به آموزش ديدنهاى لازم،پختگى اجرا،تمرين پيوسته،گزينش شعرهاى خوب و پر معنى و زيبا و بديع و ولايى،مطالعه مقتلهاى معتبر و منابع‏تاريخى،تكيه روى اشعار و مطالب اخلاقى،فكرى و عقيدتى،پرهيز از غلو و مبالغه وگفتن حرفهاى اغراق آميز و غير قابل قبول كه اثر منفى دارد، اهتمام ورزند،از دروغ وتصنع و بازارگرمى بپرهيزند،خلوص و صداقت و مناعت طبع را فراموش نكنند،نوكرى‏ابا عبد الله الحسين و اخلاص نسبت‏به آن حضرت را از ياد نبرند و از آنجا كه شعر خوب‏از نظر مضمون،قالب و تعبير،در دلها و افكار، تاثير ماندگار مى‏گذارد،در شناخت ومطالعه و انتخاب شعرهاى پخته و عميق و زيبا بكوشند تا بهتر بتوانند در اين سمت، به‏ترسيم چهره الگوهاى كمال و اسوه‏هاى پاكى،يعنى معصومين‏«ع‏»بپردازند و خود نيزالگوى اخلاق و تعهد باشند. رسالت مقدس مداحان در عصر حاضر عبارتست از:

·         استفاده شايسته از عواطف پاك مردم و جهت دادن به آنها در مسير پاكى وتهذيب و تقوا.

·         -تعميق محبتها و عشقهاى درونى به انسانهاى اسوه و پاك.

·         -روشنگرى افكار جامعه و هدايت‏به ارزشها و خوبيها و تقويت ايمان مردم.

·         -حفظ و اشاعه فرهنگ شهادت از طريق ياد شهداى كربلا و شهداى انقلاب وجنگ و طرح معارف اسلام و انقلاب و خط امام و رهبرى و مسؤوليتهاى‏اجتماعى.

پی نوشتها :

1-       لغت نامه،دهخدا.

2-      وسائل الشيعه،ج 10،ص 469.

3-      جامع احاديث الشيعه،ج 12،ص 567.

4-      صحيفه نور،ج 8،ص 69.

5-      ستودگان و ستايشگران،ص 30 و 31.اين كتاب كه مجموعه‏اى برگرفته از سخنان آية ا...خامنه‏اى در ديدارهاى‏ مكرر با وعاظ و مداحان و شاعران و...است،بر محور مداحى و روضه خوانى و مرثيه سرايى و...است و براى مداحان‏و ذاكران و شاعران اهل بيت،نكات بسيار سودمندى دارد،نشر«حوزه هنرى‏»،1372.